Ga eens ontspannen mens!

Stress hoort bij het leven. Het is zinvol, nuttig en helpt je dingen gedaan te krijgen. Sterker nog, zonder stress zou je niet kunnen leven. Wanneer je te lange tijd stress hebt, kan het moeilijk worden om te ontspannen. Goedbedoelde adviezen uit je omgeving dat je het gewoon wat rustiger aan moet doen of dingen los moeten laten, drijven je tot wanhoop. En… het is makkelijker gezegd dan gedaan.

Een gezonde reactie op stress

Mijn man vindt het onwijs grappig mij te laten schrikken. Hij verstopt zich ergens in huis en zodra hij de kans krijgt, springt hij ergens achter vandaan om mij de stuipen op het lijf te jagen. Ik schrik me uiteraard rot wanneer hij dit doet. Mijn lijf reageert dan automatisch met een stressreactie: mijn hartslag en ademhaling versnellen, mijn spieren spannen zich aan en ik reageer pijlsnel op de situatie. Tijdens een workshop kreeg ik de tip om hem eens een goede hoek te geven, zodat hij het de volgende keer niet meer in zijn hoofd haalt mij zo te laten schrikken. Die tip heb ik, hoe goed bedoeld ook, afgeslagen. Stiekem kan ik er na het voorval wel om lachen, alhoewel me dat in het moment zelf niet lukt.

Goed, wanneer het ‘gevaar geweken’ is, komt mijn lijf weer tot rust. Mijn hartslag en ademhaling gaan weer terug naar hun normale tempo en mijn spieren ontspannen zich meer. Dit voelt beter. In deze staat kan mijn lijf tot rust komen en herstellen.

Als je constant aan staat

Wanneer je lijf te vaak en te lang gespannen is, is dat niet gezond. Je staat dan als het ware constant ‘aan’. Mogelijk ben je steeds gespannen en heb je dit niet goed door. Ontspannen wordt dan steeds moeilijker. De effecten op je gezondheid zijn op termijn niet mals. Zo kan je immuunsysteem zijn werk niet goed meer doen, raak je neurohormonaal ontregeld en pleeg je roofbouw op je lijf. Je energieniveau daalt wanneer de balans tussen inspanning en herstel zoek geraakt is.

Als je deze balans niet tijdig weet te herstellen, past jouw stresssysteem zich aan. Het wordt actiever en dat gebeurt dan dus ook op momenten die jou niet goed uitkomen. Bijvoorbeeld als je iets ontspannends wilt doen of wanneer je probeert te slapen. Helaas lijk je dan in een vicieuze cirkel te komen, die je zelf maar moeilijk kan doorbreken. Ontspannen voelt inmiddels als een onmogelijke opgave.

Tips om te ontspannen

• Ga na wat voor jou ontspannende activiteiten zijn. Denk aan een warm bad, een massage of dansen.
• Doe ontspannings- of ademhalingsoefeningen. Internet staat er vol mee. De VGZ Mindfulness Coach app is gratis voor iedereen en hier vind je allerlei oefeningen. Yoga, mindfulness of mediteren zijn activiteiten die je kunnen helpen ontspannen.
• Wandel op een rustig tempo, genietend van je omgeving, in de natuur. Dit is bewezen effectief als het gaat om het verlagen van stress.
• Luister muziek die je mooi vindt.

Belangrijk is dat je iets doet wat je leuk/fijn vindt als het om ontspannen gaat. Ga dus niet naar yoga omdat je daar zo ontspannen van zou moeten worden. Dan ga je om de verkeerde reden. Ga naar yoga als je dit fijn vindt om te doen. Natuurlijk is het mooi meegenomen als het je lukt om te ontspannen, maar alleen naar yoga gaan met dat specifieke doel, is niet per definitie het beste voornemen.

Ontspannen alleen is niet voldoende

Natuurlijk kun je ontspannende activiteiten inplannen gedurende je dag. Zorgen voor rust in lijf én hoofd is een belangrijke stap in het proces om te zorgen dat je kunt herstellen. Op die manier doorbreek je de vicieuze cirkel op fysiek vlak. Na lange tijd stress te hebben gehad, is er sprake van een lichamelijk probleem, alhoewel velen denken dat stress voornamelijk een mentaal probleem is.

Toch geloof ik niet dat alleen momenten van ontspanning toevoegen aan je dagelijks leven chronische stress aanpakt. Tegen de tijd dat je tot hier gelezen hebt, vermoed ik namelijk dat de klachten al langere tijd (maanden of zelfs jaren) spelen. Ik geloof dat er meer nodig is en daarom bestaat een traject bij mij uit een uniek 5-stappenplan, waarmee je alle fasen doorloopt die nodig zijn voor duurzaam herstel.

Hoe ziet mijn unieke 5-stappen plan eruit?

Eerst gaan we de feiten in beeld brengen. Hoe staat het er op dit moment écht voor bij je? Hoe vermoeid bent je écht? Wat is het effect van de langdurige stress op jouw cognitief functioneren? Welke stressbronnen spelen op het werk?

Daarna gaan we eerst aandacht besteden aan fysiek herstellen. Rust in lijf en hoofd, zodat je je weer mens gaat voelen. Langzaam maar zeker gaan we de veerkracht herstellen. Pas wanneer hier voldoende aandacht aan besteed is, gaan we door naar de volgende fase.

Hier gaan we werken aan jouw persoonlijke ontwikkeling. Wat zijn bijvoorbeeld de oorzaken die hebben geleid tot chronische stress? Ben je een pleaser, een perfectionist, heb je een hoge lat, wil je voldoen aan de verwachtingen van anderen? Wat is voor jou écht belangrijk in het leven? Doordat je nieuwe vaardigheden leert, kun je in de toekomst op een effectievere manier omgaan met voor jou stressvolle situaties. Praktische handvatten, afgestemd op jouw ontwikkelpunten.

Als je weet wat voor jou belangrijk is in het leven, kunnen we de balans opmaken. Dat wat jij de afgelopen jaren gedaan hebt, past dat wel bij de waarden die je na wilt streven in het leven? Welke kleine of grotere aanpassingen zijn nodig om een nieuwe weg in te slaan? Een weg die voor jou goed voelt op de lange termijn en aansluit bij wat je geleerd hebt over jezelf?

Tot slot besteden we aandacht aan terugvalpreventie. Hoe zorg je voor een goede balans tussen inspanning en herstel in je dagelijks leven? Hoe weet jij dat je van je gewenste spoor af dreigt te raken? Wat kun je dan doen om te voorkomen dat je op eenzelfde punt beland? Oftewel, in deze laatste fase zorg jij ervoor dat je met vertrouwen zelf je pad kunt vervolgen, omdat jij precies weet hoe je voorkomt dat stress met jou aan de haal gaat.