HELP – Ik heb financiële stress!

Het zijn bijzondere tijden. Door onder andere de hoge inflatie, torenhoge energiekosten en niet gelijkwaardig meestijgende lonen ontstaat stress, financiële stress. 42% van de huishoudens heeft volgens NIBUD in het afgelopen jaar te maken gehad met één of meer betalingsproblemen en 38% komt moeilijk tot zeer moeilijk rond. Ook middeninkomens merken onder aan de streep minder over te houden of niet rond te kunnen komen. Hoog tijd om in gesprek te gaan met twee financieel experts om jou te ondersteunen met informatie én vooral veel praktische tips waar je direct mee aan de slag kunt als je te maken hebt met financiële stress. Als je het mij vraagt, is deze blog voor iedereen relevant, omdat een financiële situatie door omstandigheden snel kan veranderen.

De financieel experts die hun kennis en expertise gedeeld hebben, zijn:

• Inge Hol - succesvol ondernemer, woonachtig in Spanje en ze begeleidt zowel particulieren als ondernemers in het verkrijgen van meer financiële vrijheid.
• Els Sondervan - zelfstandig budgetcoach en ondersteunt bedrijven met het bieden van een financieel spreekuur voor medewerkers met geldstress.

Als de controle kwijt is

Financiële zorgen, oftewel stress over geld heeft alles te maken met het kwijt zijn van de controle en het overzicht. Inge vergelijkt het met naar de tandarts gaan. Ga je elk half jaar op controle, valt het elke keer (als het goed is 😉) mee. Hoe langer je echter niet gaat, hoe spannender het is en hoe groter de kans dat je een gaatje of ander probleem met je gebit hebt. Financiële stress heeft volgens haar een zelfde soort opbouw. Als je het overzicht van je financiële huishouding kwijt bent, kun je er moeilijker grip op krijgen. Het realiseren van overzicht en controle is daarmee een belangrijke stap. Els vult aan dat geldproblemen zorgen voor slapeloze nachten. Dat zorgt voor een kort lontje, verminderde concentratie, meer fouten op het werk en uit zich in die zin niet anders dan andere vormen van stress. Geldzorgen kunnen ontstaan door de huidige omstandigheden als de inflatie, maar denk ook aan bijvoorbeeld een scheiding waardoor je je financiën moet herinrichten of langdurige ziekte die impact heeft op je inkomsten. Er zijn vele oorzaken die kunnen leiden tot financiële zorgen. Vaak speelt schaamte een grote drempel om daadwerkelijk hulp in te schakelen.

“Financiële stress kan iedereen overkomen”

Hoe zorg je voor overzicht?

Een lijstje maken van je inkomsten en uitgaven is voor velen een saaie klus. Toch is dit een praktische eerste stap die je kunt zetten om te zorgen voor overzicht. Bij het opstellen van het lijstje krijg je namelijk helder in beeld wat je aan geld binnenkrijgt elke maand en welke kosten je maakt per maand. Als het lijstje dan eenmaal opgesteld is, heb je overzicht. Wat hierbij belangrijk is, is dat je bijvoorbeeld kassabonnen bewaart. Vaak geef je meer uit dan je nodig hebt of koop je door een ‘aantrekkelijke aanbieding’ shampoo, terwijl je er thuis nog voldoende had staan. Mogelijk herken je bij jezelf dat je gevoelig bent voor de 1+1 aanbieding die bij drogisterijen nogal eens voorbij komt. Daarnaast hebben we vaak meerdere abonnementen; denk aan streamingsdiensten, abonnementen voor ondergoed of maaltijdboxen. Buig ook jaarlijkse kosten om naar een bedrag per maand, zodat je inzicht krijgt in alle lasten. Wat je vervolgens met dat lijstje doet, gaat impact hebben op het krijgen van grip rondom financiële stress.

“Je wilt van een stuk maand overhouden naar een stuk salaris overhouden”

De knoppen

Op het moment dat je tot de conclusie komt dat er onder aan de streep (te) weinig overblijft, heb je twee knoppen waar je aan kunt draaien. Aan de ene kant kun je kosten besparen, oftewel andere keuzes maken en daarmee je uitgaven verlagen. Aan de andere kant kun je kijken naar het verhogen van je inkomsten. Denk aan een promotie, meer uren werken, iets naast je bestaande werk doen of klusjes uitvoeren binnen je netwerk. Als de nood hoog is, zijn er legio mogelijkheden te bedenken waar je inkomsten mee kunt genereren - tipt Inge.

Keuzes maken

Wat helpt in het maken van keuzes, is om doelen te stellen. Bezuinigen kan voelen alsof je je complete levensstijl moet opgeven. Stel dat uit je lijstje blijkt dat je € 250,- per maand uitgeeft aan ‘uit eten gaan of eten bestellen’, dan hoeft dat niet direct naar € 0,- bezuinigd te worden. Wel kun je het gaan verlagen naar € 200,-. Het gaat erom dat je bewuster keuzes maakt en als mooie bijvangst zul je zien dat je er dan ook meer van geniet. Ook voor boodschappen doen, kun je kijken of het misschien wat minder kan. Kijk dan realistisch wat je minder uit kunt geven aan deze kostenpost. Vaak is er meer mogelijk dan we denken. Stel je besteedt nu € 450,- aan boodschappen, dan hoef je dat niet gelijk terug te brengen naar € 350,- als je daardoor het gevoel hebt van alles op te moeten geven. Maak de stappen in dat geval klein. Een aparte betaalrekening voor alleen de boodschappen kan helpen om je te houden aan het bedrag dat je reserveert voor de boodschappen. Wat kan helpen om het gevoel dat je bezuinigt te veranderen, is om een duidelijk doel voor ogen houden. Stel dat je met het geld dat je bespaart over drie jaar een mooie reis wilt maken, dan voelt het anders.

“Met een doel voor ogen, is het makkelijker andere keuzes te maken of te sparen”

Een buffer voor onvoorziene uitgaven

Door het opbouwen van een buffer, ben je in staat onvoorziene uitgaven op te vangen – legt Inge uit. Denk aan de wasmachine die kapot gaat, de auto waar wat mee aan de hand is of een stijgende energierekening. Advies is een buffer op te bouwen van enkele duizenden euro’s. Op deze manier ‘koop’ je tijd om voor de langere termijn een oplossing te zoeken als bijvoorbeeld je energierekening structureel hoger wordt. Els bevestigt dat sparen altijd aan te raden is. Gebruik vooral je gezonde verstand om te kijken wat voor jou nodig is. Daarbij geldt dat niet sparen ook een keuze is.

“Sparen voor later is goed, maar genieten mag ook nu”

Op naar een financieel zorgeloos leven

‘Geld maakt gelukkig’ is een uitspraak die je vast en zeker kent. Maar is dat wel zo? Els licht toe dat een financieel zorgeloos leven een voorwaarde is om gelukkig te zijn. Dit betekent niet per definitie dat je rijk bent. Het betekent dat je controle hebt over je inkomsten en uitgaven, dat je weet waar je financieel staat en daar op een voor jou goede manier mee om kunt gaan. Hier kun je je keuzes op afstemmen.

Tot slot nog eens vijf praktische tips

1. Als je wilt sparen, zet dit bedrag aan het begin van de maand gelijk over naar je spaarrekening. Kom er niet meer aan, want door tussentijds terug te storten ga je niet veranderen. Bovendien bevestig je dan steeds dat je niet kunt sparen of dat er niet genoeg binnenkomt. Je komt in een negatief denkpatroon. Beter is het om een klein bedrag over te maken en daar vanaf te blijven. Begin desnoods klein, met bijvoorbeeld € 10, en bouw dit geleidelijk aan op.
2. Kijk minimaal wekelijks waaraan je geld hebt uitgegeven. Op die manier kom je er niet pas tegen het einde van de maand achter dat je geld tekort komt. Geld heeft dan controle over je. Dit wil je liever omdraaien, zodat je van tevoren bedenkt hoeveel je waaraan wilt uitgeven.
3. Geld over aan het einde van de maand? Spreek dan met jezelf af wat je ermee gaat doen. Dit hoeft niet naar één doel te gaan. Je zou bijvoorbeeld van 1/3 je buffer aan kunnen vullen, met 1/3 iets leuks gaan doen en de laatste 1/3 kunnen besteden aan kleding. Zo zorg je er voor dat de fun-factor erin komt.
4. Laat financiële zorgen niet te lang links liggen. Stel er komt een rekening die je niet kunt betalen en je besluit de rekening daarom te negeren, dan volgt een aanmaning. De kosten voor die ene rekening kunnen snel oplopen. Wees je ervan bewust dat een rekening veel hoger wordt als je er niets mee doet. Hoe eerder je het oppakt, hoe groter de kans dat je een regeling kunt treffen of op een andere manier geholpen kunt worden. Trek dus op tijd aan de bel als je geldzorgen hebt.
5. Tot slot een tip voor werkgevers, want zij kunnen uiteraard ook een rol pakken als het gaat om geldzorgen. Als werkgever kun je bijvoorbeeld spreekuren aanbieden voor werknemers. Zo kun je medewerkers stimuleren hulp in te schakelen bij geldzorgen. Belangrijk is dat werknemers weten dat ze van deze spreekuren anoniem gebruik kunnen maken, dus bijvoorbeeld via een online afspraak, bij de medewerker thuis of op een andere neutrale plek. De werkgever (of je collega’s) krijgen niet te weten dat je hier gebruik van hebt gemaakt.

Op naar een financieel zorgeloos leven!

Wil je meer informatie over de experts of hun berichten volgen?
Volg Inge Hol dan op Instagram en connect met Els Sondervan op LinkedIn.