Hoe doelen ons gek kunnen maken

Het is 7.25 uur op een werkdag en ik breng mijn kinderen naar de opvang. Ze zijn op dat moment 1 en 2 jaar, volledig in de ontdekkingsfase en snel afgeleid. Ze rennen bij me vandaan om een stuk schoolplein te ontdekken waar we dagelijks langs lopen, maar waar ze niet zo vaak spelen. De jongste heeft een rand langs het plantsoen ontdekt, waar hij overheen kan lopen. Magisch vindt hij het. De oudste wil hem nog meer interessants laten zien. Een schattig tafereel zou je zeggen en dat is ook zo, maar NIET op een doordeweekse dag als ik mezelf heb voorgenomen om 08.00 uur op kantoor te zijn. Ongeduldig en een beetje mopperend probeer ik ze in de richting van de ingang van het kinderdag te drijven om toch nog op tijd te kunnen komen.

Bijzondere situatie toch? Want van wie moet ik eigenlijk om 08.00 uur op kantoor zijn? Alleen van mezelf. Ik kom er dus achter dat ik een afspraak met mijzelf niet na kan komen en daar heb ik last van. Op dat soort momenten vind ik mijzelf niet betrouwbaar, want eerlijkheid en daarmee ‘afspraak is afspraak’ is haast heilig voor me. Ik maak het mezelf met dit soort onnodige afspraken erg moeilijk en zeg nou zelf, het is niet heel aardig voor mezelf toch?

Hoe werkt dat in de praktijk?

Op tijd op je werk verschijnen is een doel. Om dat doel te bereiken, heb je allerlei acties die je uitvoert. Denk aan je standaard ritueel in de ochtend: je zet je wekker, je poetst je tanden, kleedt je aan, ontbijt en stapt in de auto. Wat ik bijzonder vind, is dat we nagenoeg de gehele dag bezig zijn met het bepalen van doelen en acties in te zetten om die doelen te bereiken. Het zorgt ervoor dat je tot actie overgaat en is daarom iets heel zinvols.

SMART formuleren

Ik merk dat steeds meer mensen bekend zijn met de term SMART, die staat voor specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsgebonden. Een praktisch, duidelijk model dat je helpt om doelen én acties op een goede manier te formuleren. Er is geen speld meer tussen te krijgen wat de bedoeling is en daardoor krijg je meer grip op je resultaat.

De keerzijde

Zoals je in mijn eigen voorbeeld hebt gezien, kunnen we het onszelf heel moeilijk maken met doelen behalen. Een praktijksituatie: iedere vrouw die ik ken, heeft wel eens iets met haar gewicht gedaan. We vinden onszelf ófwel te zwaar, te licht, onvoldoende gespierd of vul maar in wat voor jou van toepassing is. Vanaf maandag ga je het allemaal anders doen, herkenbaar? Als je op zo’n moment geen duidelijk doel bepaald, dan is de kans van slagen niet bepaald groot. Wanneer je een duidelijk doel hebt gesteld, is het behalen van dat doel ineens beter te bereiken. Bijvoorbeeld: in de komende vier maanden wil ik 6 kg afvallen, SMART geformuleerd dus.

Stress

Mijn klanten zijn ambitieuze professionals, die niet voor een zesje gaan. Het zijn powervrouwen die het uiterste van zichzelf durven te vragen om hun doelen te bereiken en eerder voor een 9 of 10 gaan. Dat is precies wat ze kan ‘nekken’, want doordat ze zoveel van zichzelf vragen, is de kans op falen groot. Als je constant druk op de ketel zet en het extreem veel van jezelf vraagt, dan ligt stress op de loer. Wanneer stress daadwerkelijk om de hoek komt kijken en het leven een stuk ingewikkelder maakt, gaan ze direct aan de bak: ik moet vanaf nu elke dag 10 minuten mediteren, elke pauze een wandeling maken én twee keer per week met vriendinnen afspreken. Heeft dit nog een verdere toelichting nodig, nee toch?!

Een ander aandachtspunt als je doelen stelt

Als HR professional, werkzaam in een krappe arbeidsmarkt en in tijden waarin veel HR collega’s stressklachten ervaren, is er nog iets anders wat me opvalt als we doelen stellen op het werk. Als we doelen stellen, zijn deze vaak gericht op de prestatie. Bijvoorbeeld: ik wil deze maand 8 kandidaten plaatsen bij opdrachtgevers óf 8 interne vacatures vervullen. Hartstikke gaaf natuurlijk en op zich niets mis mee, maar je bent afhankelijk van anderen om deze doelen te behalen. Die kandidaat moet dan voor jouw bedrijf of opdrachtgever kiezen en dat is geen gegeven op voorhand. Het resultaat is dat je beperkte controle hebt op het behalen van deze doelen. Een garantie voor stress, want je targets komen erdoor in het gedrang. Daarom zou ik liever inzetdoelen zien. Inzetdoelen zijn doelen die de actie omschrijven die je uit gaat voeren om jouw gewenste resultaat te bereiken. Denk bijvoorbeeld aan: ik bel alle sollicitanten binnen 24 uur en geef mijn opdrachtgevers (of interne vacaturehouders) twee maal per week een update. Hier heb je zelf controle over, wat zorgt voor minder stress en meer rust in je hoofd.

Wat voor doelen stel jij jezelf gedurende de week?
Waar heb jij te maken met prestatiedoelen in plaats van inzetdoelen?
Welke kleine stap ga jij zetten in de richting van je doel, die je SMART formuleert?