Stress in ouderschap

Met Antje, kinder- jongeren- en opvoedcoach, ben ik in gesprek gegaan over stress in ouderschap.

Hoe gaat het er aan toe tussen jou en je kind?

Als ouder kun je behoorlijk op de proef gesteld worden. Vooral bij het ochtend- of avondritueel kan dit veel van je vragen. In de ochtend wil je de kinderen op tijd klaar hebben, zodat ze op tijd naar school of de opvang kunnen. Als dat gesmeerd loopt, ben jij ten minste ook op tijd op je werk. Helaas moet je jouw kind geregeld behoorlijk opjagen, want hij heeft geen zin om te komen eten of zijn schoenen aan te trekken. Al vijf keer heb je gevraagd of hij zijn jas aan wil trekken, maar er gebeurt helemaal niets. Jij vindt op dat soort momenten dat jouw kind niet luistert en moeilijk gedrag vertoont.

Steeds vaker heb je het gevoel in een machtsstrijd beland te zijn, waarbij jouw kind geregeld aan de winnende hand lijkt te zijn. Bij het avondritueel wil je vooral dat je kind vlot naar bed gaat, zodat jij eindelijk op de bank kan ploffen, want heel eerlijk… je bent hartstikke moe. Natuurlijk verloopt dat weer anders dan gepland en waar je hoopte jouw kind in 10 minuten op bed te hebben liggen, is dat weer eens anderhalf uur geworden. Je had zo’n behoefte aan een avondje niets doen. Weer mislukt!

Behoeften die niet op één lijn liggen

Als ouder heb je behoeften, net als jouw kind. Geregeld staan deze behoeften recht tegenover elkaar. Het is een gegeven dat jouw behoefte en die van je kind kunnen verschillen, dat is heel normaal. Wel maakt het de situaties met jouw kind uitdagender als je hier niet op een relaxte manier mee om kunt gaan, doordat je bijvoorbeeld moe bent of nog van alles te doen hebt. Wanneer je als ouder stress ervaart, ben je sneller geneigd om toe te geven aan je kind. Stel dat hij een snoepje wil en daarvoor alles bij elkaar krijst, maar jij je vooral zorgen maakt over ‘wat de buren er wel niet van vinden’, dan kan het voorkomen dat je jouw kind tóch dat snoepje geeft. Ook al had je je nog zo voorgenomen daar niet in mee te gaan, omdat je niet veel later aan tafel gaat voor de avondmaaltijd.

Jouw kind weet dan helaas wel dat dit gedrag iets oplevert en in plaats van dat het gedrag verbetert, zal het gedrag juist vaker voor gaan komen. Op den duur beland je in een vicieuze cirkel en zie daar maar eens uit te komen. Zit je zelf niet lekker in je vel, dan zul je merken dat je meer moeite hebt je rug recht te houden in dit soort situaties. Dit levert weer meer stress op voor jou als ouder, omdat het gedrag van jouw kind er niet beter op wordt.

Persoonlijke triggers en overtuigingen

Ieder mens heeft triggers, waardoor je feller reageert op het gedrag van jouw kind. Stel bijvoorbeeld dat jij als ouder eerlijkheid heel belangrijk vindt en jouw kind spreekt niet de waarheid, dan kun je daar heftiger op reageren. Denk bijvoorbeeld aan schreeuwen tegen je kind, boos worden of een andere reactie die opvallend anders is dan bij andere onderwerpen.

Kinderen gaan ‘aan’ op jouw reactie. Het gevolg? Je kind merkt veel aandacht te krijgen rondom dit thema en speelt daar handig op in. Wanneer je weet wat voor jou triggers zijn, kun je eraan werken hier wat lading vanaf te halen. Zo kun je rustiger reageren en juist in gesprek gaan met je kind in plaats van er volle bak bovenop te springen.

Vind jij dat je als ouder zelf verantwoordelijk bent voor je kind en wil je anderen niet lastig vallen, dan zal het inschakelen van hulp je niet makkelijk afgaan. Als je vindt dat je het allemaal perfect moet doen, kun je je indenken dat de lat van ouderschap vele malen hoger komt te liggen. Op die manier haal je jezelf mogelijk teveel op de hals en maak je het jezelf in als ouder best moeilijk. Dit zijn belangrijke overtuigingen om te achterhalen, omdat het je kan helpen zelf veranderingen door te voeren, die eraan bijdragen dat jij lekkerder in je vel komt te zitten.

Uiteraard kan jouw kind ook bepaalde triggers hebben. Vaak zit er echter een oorzaak onder het gedrag of de emotie die je kind laat zien. Als je dat probeert te ontdekken door rustig in gesprek te gaan, zul je merken dat het een andere uitkomst oplevert. Kinderen die zich gehoord voelen, zijn bijvoorbeeld verrassend goed in het bedenken van oplossingen voor hetgeen waar ze mee zitten.

Wanneer gaat het beter?

Elke leeftijdsfase geeft nieuwe uitdagingen en in veel gevallen lost het zich vanzelf op. Wanneer je als ouder lekker in je vel zit, voel je je rustiger en geduldiger. Hierdoor kun je beter omgaan met lastige situaties die zich voordoen binnen het gezin. Het is vaak niet voor niets dat juist in vakanties het er veel gemoedelijker aan toe gaat met minder gedoe.

Het is daarom goed je te realiseren dat je als ouder mogelijk zelf ook wat te doen hebt. Loop je al tijden op je tandvlees en ben je erg gestrest? Dan kan het lonen eerst aan jezelf te werken, eventueel gecombineerd met een kindercoach. Om direct aan de slag te kunnen, heeft Antje nog enkele waardevolle tips voor jou.

Praktische tips waar je direct mee aan de slag kunt

• Merk op welke signalen niet bij jou passen als moeder. Schreeuw je bijvoorbeeld tegen je kind, omdat het niet lukt je kinderen te laten luisteren? En denk je: ‘Dit is niet wie ik als moeder wil zijn?’ Het herkennen van deze signalen is vaak een eerste stap, want zo merk je op wat er gebeurt en wat je daaraan niet prettig vindt. De volgende stap is het maken van een keuze: ga je op deze manier verder of ga je verandering doorvoeren?
• Ligt er veel op jouw bordje en heb je het gevoel er alleen voor te staan? Kijk eens naar de mogelijkheden die er wél zijn. Denk dichtbij en denk in mogelijkheden. Vaak vullen we al voor iemand anders in dat diegene niet kan helpen, terwijl iemand wel degelijk bereid is jou te ondersteunen. Denk aan je partner, een moeder van school of een vriendin.
• Zorg dat je zelf tot ontspanning komt om beter met lastige situaties om te kunnen gaan en beter naar je kind te kunnen luisteren. Waar haal jij je ontspanning uit? Wat deed je een paar maanden geleden nog wél, toen het beter met je ging? Wat mag je weer meer gaan doen om aan je eigen ontspanning te werken? Denk niet groot of in hele dagdelen iets voor jezelf doen, want soms is 10 minuten een moment voor jezelf pakken al meer dan voldoende. Denk dus klein en plan het gelijk in voor jezelf.
• Luister naar je kind. Niet alles hoeft gelijk opgelost te worden. Als volwassene gaan we soms te snel en menen we te weten wat het kind nodig heeft of moet doen in een bepaalde situatie. Luister wat je kind jou vertelt en kijk naar de signalen die hij geeft. Leg hierbij je telefoon weg en heb je aandacht écht volledig bij je kind; dan voelen ze zich gehoord. Vaak ebt het probleem daardoor al weg en kan het kind zelf een oplossing bedenken.

Wanneer hulp inschakelen?

Coaching voor kinderen wordt helaas nog niet zo makkelijk ingezet als fysiotherapie of logopedie, terwijl het juist zoveel voordelen heeft. Het kan zorgen voor een veel fijnere sfeer in de relatie met je kind en zowel jij áls jouw kind komen lekkerder in hun vel te zitten. Zit jij als ouder drie maanden of langer met je handen in het haar, dan is het verstandig hulp in te schakelen. Antje zorgt er met nieuwe strategieën én een duidelijk, praktisch plan van aanpak voor dat jij als ouder precies weet hoe je toe kunt werken naar de doelen die jij met jouw kind wil bereiken.

Over Antje

Antje Snels-Zijlmans is woonachtig in het Brabantse Waspik. Na 18 jaar gewerkt te hebben in het onderwijs, gooide zij het roer om. Ze wilde meer betekenen voor kinderen die niet lekker in hun vel zitten en vanuit die wens is haar coachpraktijk ‘Kom verder bij Antje’ ontstaan. Vanuit haar praktijk helpt ze kinderen, jongeren én hun ouders bij problemen in gedrag of emoties. Kamp jij met een uitdaging met jouw kind en wil je meer weten over wat Antje voor je kan betekenen? Neem dan een kijkje op haar website: www.komverderbijantje.nl