Terug van vakantie en doodmoe

Hoe het de afgelopen tijd ging

Wekenlang was je al aan het aftellen tot je vakantie eindelijk zou beginnen. Je was er, meer dan andere jaren, ontzettend aan toe. Tijdens deze vakantie zou het helemaal goedkomen, want dan zou je eens goed bijtanken. Na je vakantie zou het dan vast en zeker veel beter gaan met jouzelf en dus ook op het werk. De laatste tijd merkte je namelijk dat je minder zin had in je werk, dat je aan het einde van de werkdag stiekem best moe was en dat je lontje nogal wat korter geworden was. Tot aan de laatste werkdag voor je vakantie was het druk, eigenlijk te druk. Toch heb je flink door gebikkeld, zodat je daarna kon gaan genieten van die welverdiende vakantie. Jij had het goed achtergelaten en jouw collega’s zouden zo min mogelijk hinder ondervinden van jouw afwezigheid. Daar heb je in ieder geval je uiterste best voor gedaan.

Toen begon helaas het volgende waar je nogal wat stress van kreeg; de voorbereiding van de vakantie. In sneltreinvaart heb je alles ingepakt, in de hoop niets belangrijks vergeten te zijn. Deze vertrekdag was niet je beste, want je hebt links en rechts flink gesnauwd op je partner en kinderen. Helemaal klaar was je ermee dat niets liep zoals je van tevoren bedacht had en dat jij je helemaal uit de naad stond te werken om goed voorbereid op vakantie te kunnen. Eenmaal aangekomen op jouw bestemming, hoopte je dat jouw vakantie dan eindelijk zou gaan beginnen.

De metafoor: als een kikker in warm water

Als je bovenstaande herkent, wil ik je wat meer vertellen over kikkers. Ja echt, over kikkers… Stel, je zet een kikker in een kom met water. Langzaam maar zeker, beetje bij beetje, wordt de temperatuur van het water opgehoogd. Volgens de metafoor gebeurt er dan helemaal niets. De kikker blijft gewoon zitten, ondanks dat het water steeds heter wordt. Wanneer je een kikker echter in warm in plaats van in koud water zet, zal deze er onmiddellijk uitspringen.

Deze metafoor toont aan dat de energie van de kikker is uitgeput door voortdurend aan te passen aan de veranderende omstandigheden; de steeds stijgende temperatuur. Tegen de tijd dat het water te warm wordt en het nodig is dat de kikker zichzelf in veiligheid brengt, is de kikker niet meer in staat adequaat te reageren en zichzelf te redden. De energie die nodig is om te ontsnappen aan het gevaar, heeft hij simpelweg niet meer.

Als je kijkt naar jouw afgelopen maanden, wat herken je dan bij jezelf van bovenstaande metafoor? Het kan helpen onderstaande vragen in gedachte te nemen.

• Heb jij je, ondanks vermoeidheid, steeds maar aangepast aan je omgeving?
• Ben je steeds maar doorgegaan, omdat je het niet kon maken jezelf ziek te melden?
• Gaf je niet op, omdat je de weken tot aan je vakantie kon aftellen?
• Denk jij dat het onmogelijk is dat jij uitgeschakeld wordt met al jouw taken en verplichtingen, zowel thuis als op het werk?
• Heb je het gevoel gehad dat je in een situatie beland bent waar je niet uit kunt ontsnappen?

Vele professionals zijn geneigd om zichzelf streng toe te spreken. Niet zeuren, gewoon even doorbijten en schouders eronder. Herkenbaar? We zijn geneigd alsmaar door te gaan.

Hoe jouw vakantie is verlopen

Tijdens jouw vakantie merkte je aan jezelf dat je het werk niet makkelijk los kon laten. Meerdere dagen heb je nodig gehad om ‘te landen’ op je vakantiebestemming. Toen je eenmaal veel minder met je werk bezig was, werd je verrast door jouw lijf. Je had namelijk écht niet in de gaten hoe moe je eigenlijk was, maar inmiddels ben je niet meer vooruit te branden. Af en toe ga je overdag een keer extra liggen, omdat je je afvraagt hoe je anders tot het avondeten wakker moet blijven. In het begin van de vakantie ben je meerdere dagen niet lekker geweest. Ontspannen lukt je maar moeilijk, terwijl vakantie daar toch juist voor bedoeld is?! Anders dan voorheen, heb je minder zin om dingen te ondernemen en wil je vooral helemaal niets. Geen gedoe, geen gezeur aan je kop, geen ingewikkelde vragen en geen verplichtingen.
Richting het einde van jouw vakantie, begon het weer… Je maakte je zorgen over het werk, want hoe groot was de stapel werk geworden tijdens jouw afwezigheid? Eenmaal thuis aangekomen na jouw vakantie, schrik je van de taken die op je liggen te wachten. Van wassen, tot de tuin doen, tot het huis doorwerken en de verplichte familie bezoekjes; je hebt er eigenlijk de puf niet voor. Was dit niet het punt waarop je weer volop energie zou moeten hebben na een paar weken niks doen?

Wat betekent het dat je niet uitgerust bent na je vakantie?

Mensen die niet uitgeput en gestrest zijn voor hun vakantie, komen vaak lekker uitgerust terug om vervolgens weer fris en fruitig aan het werk te gaan. Liep je echter al langere tijd op je tandvlees en heb je de signalen van stress niet opgemerkt (of serieus hebt genomen), dan kan de vakantie een andere uitwerking hebben. Juist wanneer je stopt met rennen, zoals je in het dagelijks leven vóór jouw vakantie hebt gedaan, merk je pas op wat de effecten hiervan zijn geweest op jouw lijf. Mogelijk hoopte je dat de vakantie de oplossing zou zijn voor deze klachten, maar helaas is dat zelden het geval. Daarvoor heb je het in de periode vóór jouw vakantie te ver laten komen, waardoor jouw lijf niet voldoende tijd heeft aan deze vakantie om weer helemaal te herstellen.

Neem de signalen van jouw lijf serieus, praat erover met iemand die je vertrouwd en zorg goed voor jezelf. Indien er sprake is geweest van roofbouw voor jouw vakantie én je bent niet uitgerust teruggekomen, dan is het verstandig hulp in te schakelen.