Deborah en haar zoon bij haar oude paard Optimaal

Wat ik 10 jaar vermeden heb.

15 jaar was ik, toen de klep van de trailer open ging en daaruit sierlijk een stoere, grote donkere ruin naar beneden kwam. Wat was dit paard groot en prachtig. Ik kon nog niet eens over zijn rug heen kijken en naast zijn imposante verschijning was ik maar een smurf. In de jaren daarna heb ik veel meegemaakt met Optimaal; we gingen op wedstrijd, raceten over het zand van de Drunense Duinen en er werd vooral veel plezier gemaakt. Dit was het liefste paard ooit, daar ben ik tot op de dag van vandaag van overtuigd. Nog niet eerder in mijn ‘paardenleven’ trof ik zo’n immens dier met zo’n gouden karakter. Perfect voor een ietwat onzekere ruiter als ik was. We gingen jarenlang op wedstrijd en stap voor stap kwamen we steeds verder in de dressuur. Ondanks de spanning rondom dat soort dagen, genoot ik ervan als de proef erop zat en ik afgroette, want wat was ik trots dat dit mijn paard was. Helemaal alleen van mij. Ik werkte er kei hard voor, want sinds mijn 18e betaalde ik alles zelf. Voor alle mensen die een paard hebben (gehad), die hebben een idee wat de kosten zijn en dat is niet mals. Ik flikte het toch mooi allemaal maar. Natuurlijk had ik ook periodes dat ik twijfelde of ik het nog wel leuk vond of dat ik andere prioriteiten stelde dan mijn paard. Na 8.5 jaar kwam het punt dat ik een keuze moest maken: houden of verkopen? Inmiddels was ik in de twintig en ging mijn leven er anders uit zien. Ik werkte al een tijdje fulltime, deed er een bijbaan naast om mijn studieschuld af te lossen en woonde ik op mezelf. Met heel veel pijn in het hart, maakte ik vanuit mijn hoofd de keuze dat het beter was om hem te verkopen. Wél moest hij naar de perfecte plek, want minder verdiende hij niet.

Bij de tweede kijker had ik een heel goed gevoel. Ik gaf aan dat ik wilde weten waar hij terecht zou komen en een bezoek aan hun stal, op eigen terrein, werd gepland. Geen enkele twijfel bestond er nog en deze geweldig lieve dame zou mijn paard over mogen nemen. Ze zocht een paard waar ze met de kinderen thuis zonder zorgen op kon rijden als haar man van huis was. Dan was dit haar paard en ze beloofde me in een lief kaartje dat hij tot zijn dood bij haar mocht blijven.

De dag van zijn vertrek is een wat wazige periode voor me. Er is zoveel dat ik me niet meer kan herinneren. Ik vermoed dat de spanning rondom die dagen een deel van mijn geheugen weggevaagd heeft. Toch staat het moment van zijn vertrek zelf in mijn geheugen gegrift.

Toen ik hem uit zijn stal haalde om op de trailer te zetten, tilde hij zijn benen gek hoog op, zoals een paard met transportbeschermers dat wel vaker doet. Toen hij op de trailer stond om te vertrekken, voelde ik mezelf ineen krimpen. De auto startte en langzaam ging de trailer vooruit. Wat er toen gebeurde, staat in mijn netvlies gebrand. Terwijl de trailer vertrok, draaide hij zijn hele nek om en keek me strak aan. Mij vragend aankijkend waarom ik niet mee ging, want zonder mij was hij in al die tijd nog niet weg geweest. Die blik, die vragende lieve ogen en het ongemak dat het bij mij opriep – het ging door merg en been. Tranen met tuiten volgden en mijn hart brak bijna letterlijk in het moment. Ik dacht dat ik nooit meer zou stoppen met huilen. Mijn moeder was op dat moment bij me, maar realiseerde zich volgens mij niet half hoe groot de impact van het vertrek van mijn lieve trouwe makker was. Alles daarna is een grote waas. Ik weet niet eens meer hoe ik thuis gekomen ben.

De weken erna kreeg ik de sleutel van een nieuwe woning en stortte ik me in dit project. In een week tijd was alles klaar en kon ik over. Ik deed waar ik goed in was, doorgaan en zo min mogelijk voelen. Ruimte voor tranen en begrip was er nauwelijks. Zeker mijn toenmalige vriend vond het allemaal maar onzin, want hoezo kon je je zo hechten aan een dier?! Eerlijk gezegd denk ik ook niet dat er veel mensen zijn, die dit zouden kunnen begrijpen zoals een echte paardenmeid of dierenvriend dat kan.

De eerste twee jaar heb ik geen paard meer gezien. Elke keer als ik een paard zag, stond ik met dat beeld weer in mijn gedachten te huilen. Toen ik op een wedstrijd van een vriendin ging kijken, kwam ik oud stalgenoten tegen en uiteraard vroegen zij naar Optimaal. Dit soort dagen bleef ik liever vermijden, want ik raakte er compleet door van slag om me daarna direct weer te herpakken en niet teveel stil te staan bij alle pijn.

Elk jaar stuurde zijn nieuwe eigenaresse foto’s rondom zijn verjaardag of stelde in het begin nog wat praktische vragen. De lijntjes waren gelukkig kort en het contact bleef. Elk jaar weer keek ik uit naar deze momenten en bij het zien van de foto’s van mijn oude liefde brak werd mijn gebroken hart weer pijnlijk voelbaar. Zou ik hier ooit nog overheen komen? In 2021 kreeg ik bericht dat het niet goed met Optimaal ging. Ondanks dat hij al een tijdje ‘met pensioen’ was, was hij nog altijd bij dezelfde eigenaresse. Inmiddels had hij moeite gekregen met lopen en ze vertelde me eerlijk dat ze niet wist wat dit betekende voor de toekomst.

In september 2021 was ik met mijn man en kinderen op vakantie in Zandvoort. Slechts een half uur rijden van waar Optimaal inmiddels 10 jaar geleden naartoe was gegaan. Mijn man wilde als verrassing regelen dat we erheen zouden gaan, maar hij durfde het niet aan omdat hij wist wat voor pijn ik met mee meedroeg door zijn vertrek. Op een ochtend van onze vakantie trok ik de stoute schoenen aan en appte ik of we langs mochten komen. Ik wist tenslotte dat het wel eens mijn laatste kans zou kunnen zijn. Mijn man was in shock van mijn keuze en bekende me wat hij eigenlijk wilde regelen. Hij steunde me en zorgde voor een veilige rit naar bestemming, met de kinderen op de achterbank. Een stille en gespannen rit in de auto volgde. Dit was precies de reden waarom ik een bezoek aan mijn oude vriend al 10 jaar uitstelde. De controle over mijn tranen was compleet zoek en schaamte, pijn, teleurstelling, verdriet schoten door elkaar heen. Wat een chaos in mijn hoofd en in mijn lijf, zelfs na al die jaren nog…

We kwamen aan op de stal die ik ooit bekeken had, voordat ik besloot dat het goed genoeg voor Optimaal was. We parkeerden op het erf en ik was de auto nog niet uit of ik barstte al in tranen uit. Met het schrijven van deze tekst gebeurt precies hetzelfde. De pijn is er nog altijd. Al snel mocht ik mijn oude vriend in de armen sluiten. We kregen alle ruimte en tijd om uitgebreid te knuffelen, aaien en mijn man én kinderen kennis te laten maken met misschien wel de belangrijkste steunpilaar uit mijn tienerjaren. Het was emotioneel, moeilijk en heel vertrouwd om hem weer te zien. Nadat we hem veel aandacht hadden gegeven en mijn man dit bijzondere moment op camera vastlegde, mocht hij los in de buitenbak. Hij had een goede dag en trakteerde ons op nog wat gekke stoere sprongen, zoals hij dat vroeger ook bij mij op stal deed.

Zijn eigenaresse vertelde me hoe moeilijk ze het moment vond toen zij 10 jaar geleden met hem het erf af reed. In de spiegel zag ze mijn gebroken hart en hoe moeilijk het afscheid van mijn Optimaal was. Dat ze dit met mij deelde, voelde – hoe gek het ook klinkt – heel fijn. Zij snapte als geen ander hoe moeilijk het is om afscheid te nemen van een dier dat zo enorm veel voor je betekent. We kletsen nog een tijdje bij, haalden herinneringen op en ondertussen genoten we onder het genot van een kop koffie van het prachtige uitzicht. We deelden een gezamenlijke enorme liefde voor hetzelfde paard en dat verbond ons.

Al die jaren had ik een bezoek aan hem uitgesteld uit angst voor intens verdriet. Toen we na dit bijzondere bezoek weer vertrokken, was ik enorm dankbaar dat ik deze kans heb gekregen. Mijn laatste kans om hem nog één keer te zien sinds hij niet meer van mij was. Het was een heerlijk én moeilijk moment. Inmiddels weet ik dat beide kanten erbij horen en er ook mogen zijn. Sterker nog, achteraf gezien durf ik te stellen dat ik dit eerder had mogen doen, veel eerder. Maar dit mooie moment, waarbij zelfs mijn man én kinderen kennis hebben gemaakt met mijn oude grote vriendelijke reus, die neemt niemand me meer af. Die lijmt het gebroken hart van toen met een gouden randje.

Ik deel mijn verhaal met je, omdat verlies over zoveel meer gaat dan alleen het overlijden van een naaste. In mijn geval ging mijn verlies over de bewuste verkoop van mijn grote liefde; mijn paard. De impact die dit op mij heeft gehad, had ik niet voorzien en is onvoorstelbaar groot geweest. Het is daarom één van de onderwerpen die ik heb besproken tijdens mijn opleiding rouw- en verliesbegeleiding.

Verlies kan dus over zoveel meer gaan dan het verlies van een naaste. Denk maar eens aan een scheiding, ziekte, baanverlies (of dat nu op eigen initiatief is of niet), ongewenste kinderloosheid of een miskraam.

Ook te maken gehad met een verlies dat veel impact heeft gehad?
Het hoeft geen strijd te worden met jezelf als je er ruimte aan geeft.
Geen idee hoe dit alleen te doen, dan help ik je er graag een handje bij.
Neem contact met mij op voor de mogelijkheden.