Wat jouw tranen je vertellen

Hoe het begon

We liepen in de lunch een rondje, toen mijn collega me aankeek en met een serieuze stem vroeg: “hoe gaat het nu écht met je?” Ik voelde de tranen opkomen, die brok in mijn keel en daar stond ik… Vastgenageld aan de grond. Ik kon geen woord uitbrengen. Het lukte me niet weg te rennen uit deze benarde situatie, maar een zinnig antwoord eruit persen bleek net zo goed onmogelijk. De tranen biggelden inmiddels over mijn wangen. Mijn collega keek mij met medeleven aan en zei: “ik heb al langer het idee dat het niet goed met je gaat”. Wat voelde ik me hulpeloos. Geen enkele controle over mijn tranen en toen pas voelde ik hoe moe ik eigenlijk was…

Helaas is bovenstaande situatie voor veel van mijn klanten realiteit. Er komt een bepaald punt, als de stress al langere tijd aanwezig is, dat ze moeite hebben ‘controle’ te houden over hun emoties. Vaak gaat het dan om veel verdriet, regelmatige huilbuien en de angst dat als de ‘sluizen eenmaal open gaan, het einde zoek is’. Herkenbaar?

Over de emotie verdriet

Verdriet is één van de vier basisemoties die we als mens hebben. De functie van verdriet is om te helen, alhoewel ik dat persoonlijk een wat zweverige term vind. Daarnaast wordt bij de functie van verdriet aangegeven dat het bedoeld is om in het reine te komen met verlies. Het helpt je om teleurstellingen te verwerken en opgebouwde spanning los te laten. Wat ik zelf het mooiste vind aan verdriet, is dat het je helpt duidelijk te maken waar je behoefte aan hebt.

Wanneer ontstaat verdriet

Helaas krijgt iedereen in het leven te maken met teleurstelling of verlies. Dat kan van alles zijn; het overlijden van een dierbare, het verlies van een baan of wanneer een behoefte niet ingevuld kan worden. Stel je hebt behoefte aan een relatie, terwijl je single bent, dan kun je dat zien als een niet-ingevulde wens. Jij werkt je al tijden een slag in de rondte voor een promotie, die op het moment suprême naar je collega gaat! De vraag is wat mij betreft niet óf je te maken gaat krijgen met verlies of teleurstelling, maar wanneer het komt.

Hoe ik verdriet ervaar

Als dochter van een ondernemersgezin ben ik opgegroeid met de boodschap: ‘weg met die krokodillentranen’. Huilen was nergens voor nodig, terwijl ik best een gevoelig mens ben. Lange tijd heb ik dan ook gevonden dat huilen een uiting van zwakte was, waardoor ik mijzelf met mijn eigen verdriet enorm in de weg kon zitten. Eerlijk is eerlijk, tranen zitten bij mij snel aan de oppervlakte. Als ik een serie kijk waarin iemand overlijdt, onrecht zie in het nieuws of iets op tv zie waar een dochter een bijzonder moment deelt met haar vader; veeg me dan maar bij elkaar. Tranen zijn klaarblijkelijk een onderdeel van mij, doordat ik intens mee kan voelen met een ander. Intens verdriet heb ik voor het laatst in 2020 ervaren. Het jaar waarin mijn 58-jarige vader na een ziekbed van slechts enkele weken overleden is. Nooit, maar dan ook nooit had ik verwacht dat ‘mijn stoere vader’ door een ziekte al zo vroeg uit ons leven weggerukt zou worden. Ook had ik dat jaar te dealen met het verlies van mijn baan. Al met al heftige ervaringen, die helaas iedereen een keer kunnen overkomen. Inmiddels leer ik steeds beter mijn verdriet te omarmen in plaats van het hardnekkig weg te duwen. Ik voel mij juist krachtiger als ik mag laten zien wie ik werkelijk ben; een krachtige vrouw die, net als ieder ander mens, moeilijke periodes doormaakt.

Waarom wegduwen niet werkt

Veel van mijn klanten proberen verdriet en hun tranen weg te duwen. Dat kun je best een tijdje volhouden, maar niet heel lang helaas. Daarom vergelijk ik verdriet vaak met een badeendje. Je kunt deze best een poosje onder water duwen, maar je voelt dan constant de weerstand omdat het badeendje toch naar de oppervlakte wil. Wanneer je een moment niet bezig bent met het onder blijven duwen van dat badeendje, schiet ie zonder pardon naar boven. Zo werkt het ook met tranen. Het enige wat er gebeurt als je je tranen de hele dag probeert weg te duwen, is dat ze op een bepaald moment extreem eruit komen, waarbij je hevig snikkend nauwelijks nog grip lijkt te krijgen op die ‘ellendige’ tranen. Dat is wat het vermijden van verdriet doet. Met hoofdpijn er gratis en voor niks nog bij gedurende de dag…

Er zijn nu eenmaal pijnlijke momenten in het leven. Verdriet voelen hoort daarbij, of je wil of niet.

Hoe kun je dan het beste omgaan met verdriet?

Wat kan helpen, is allereerst te onderzoeken waarom je verdriet hebt. Als dat is vanwege een verlies of teleurstelling, dan heb je klaarblijkelijk iets te verwerken. Dan mag je verdriet hebben, dus geef jezelf desnoods toestemming dat het oké is je zo te voelen op dat moment. Dat je verdriet hebt, wil niet zeggen dat je een verdrietig mens bent. Je voelt je op dat moment alleen verdrietig. Wat houdt je bijvoorbeeld tegen om dit verdriet los te laten? Weet dat verdriet een normaal iets is, waar je na een droevige gebeurtenis doorheen moet. Vermijden is geen lange termijn oplossing.

Wat kun je daarnaast doen?

Doe een ontspanningsoefening, ga iets leuks doen (ook al moet je je daartoe zetten als je verdriet hebt), ga eens heel bewust met je verdriet samen op de bank zitten om het goed te ervaren of schrijf een brief aan degene die jou gekwetst heeft (deze hoef je niet echt te versturen). Pijnlijke momenten hoef je niet te vergeten, wel mag je het voelen én ervaren dat je het kunt verdragen.

Wat maakt verdriet lastig?

Bij mijn klanten merk ik vaak dat verdriet niet de enige emotie is die ze ervaren. We zijn meer bezig met het vermijden van emoties, dan dat we onderzoeken wat we precies voelen. Dat maakt dat het lastig kan zijn, omdat we vaak niet eens weten wat we dus voelen. In mijn ervaring hebben we vaker een mix aan emoties, dan één zuivere emotie. Het kan dan moeilijk zijn helder te krijgen welke emoties je daadwerkelijk ervaart en wat je er dus mee kunt. Daarnaast vinden mijn klanten vaak dat ze sterk en krachtig moeten zijn, voor zichzelf én voor anderen. Wat nu als ik zeg dat het juist krachtig is dat je durft te laten zien dat je mens bent. Dat het, zelfs met verdriet, ook gewoon goed met je kan gaan. Als we heel veel lachen, denken we toch ook niet dat het niet goed gaat met iemand?! Geloof me, ik weet hoe lastig dit in de praktijk kan zijn… Toch zet ik stappen op dit vlak en dat gun ik jou ook! Het maakt het leven completer en je bent mét verdriet, net een mens .

Welke behoefte heb jij eigenlijk wanneer je verdriet ervaart? Is dat veiligheid, waardering of erkenning? Wat heeft je het meest geraakt aan deze blog? Wat ga jij vanaf vandaag anders doen als het gaat over verdriet?